MADANIY ELEMENTLARNI TARJIMA QILISH USULLARI

Dr. Bayram Bilir

doi:10.2024/7drd9754

Authors

Dr. Bayram Bilir PhD, Samarqand davlat chet tillar instituti Author

DOI:

https://doi.org/10.2024/7drd9754

Keywords:

Tarjima strategiyalari, madaniy elementlar, mahalliylashtirish, xorijiylashtirish

Abstract

Tarjima madaniyatlar o’rtasidagi aloqani davom ettirish, muloqotni mustahkamlash va farqlarni qabul qilishda muhim rol o’ynaydi. Xuddi shunday, matnlarning ajralmas qismi bo’lgan madaniy elementlarning tarjimasi turli madaniyatlarning bir-biriga ochilishi va o’zaro ta’siriga hissa qo’shadi. Shu nuqtai nazardan, madaniy elementlarni tarjima qilishda qo’llaniladigan usullar manba matnning ma’nosi va kontekstini saqlab qolgan holda maqsadli madaniyatga moslashishga qaratilgan. Tarjimonlar tavsifiy tarjima, mahalliylashtirish va moslashtirish kabi turli strategiyalardan foydalangan holda matnning aniqligi va tushunarliligini ta’minlaydi. Ushbu ishda madaniy elementlarni tarjima qilishda qabul qilingan asosiy usullar muhokama qilinadi va turli tarjima strategiyalarining madaniyatlararo muloqotga ta’siri baholanadi.

References

Gurchaglar, Sehnaz (2011). Cevirinin ABC’si, Say Yayınları, Istanbul.

Hermans, T. (2004). Translation in Systems. Descriptive and Systemic Approaches Explained. Shanghai: Shanghai Foreign Language Education Press.

Kurultay, T. (1985). “Ceviri Yöntemi Uzerine Dushunceleriyle F. Schleiermacher”. Dun ve Bugun Ceviri 1: 191-217. İstanbul: Bilim/Felsefe/Sanat Yayınları.

Munday, J. (2001). Introducing Translation Studies. London: Routledge.

Newmark, P. (1988). Textbook of Translation. Oxford: Pergamon Press.

Newmark, P. (2010). “Translation and Culture”. Meaning in Translation. (Ed. Barbara Lewandowska-Tomaszcyk&Marcel Thelen). ss.171-182.

Sujarwanto, I. (2014). Foreignization Ideologies in the Translation od Indonesian Culture-Specific Items of Rambe’s Mırah darı Banda into Pollard’s Mirah of Banda. Indonesia: Yogyakarta State University.

Venuti, L. (1995). Translator’s Invisibility: A History of Translation. London and New York: Routledge.

Venuti, L. (1998). “Strategies of Translation”, Routledge Encyclopedia of Translation Studies. (Ed. Mona Baker). London and New York: Routledge. ss. 240-44.