Boburiylar davri madaniyatlararo muloqotida turkiy tilning mavqeyi

Gulsanam Xoliqulova

doi:10.2024/jq0jzq39

Authors

Gulsanam Xoliqulova Sharof Rashidov nomidagi SamDU dotsenti, filologiya fanlari nomzodi (O‘zbekiston) Author

DOI:

https://doi.org/10.2024/jq0jzq39

Keywords:

Zahiriddin Muhammad Bobur, Hindiston, madaniyatlararo muloqot, adabiy muhit, ikkitillilik – zullisonaynlik, turkiy va fors adabiyot

Abstract

Zahiriddin Muhammad Bobur va uning avlodlari hukmronligida Hindistonda forsiy, hindiy, urdu, turkiy, arab tillari muloqot tili sifatida xizmat qildi. Mazkur tillar madaniyatlararo muloqotni ham ta’minladi. Adabiy muhitda ham shu tillarda ijod etildi. Ayniqsa, turkiy va forsiy tillarga asoslangan ikkitillilik - zullisonaynlik hodisasi vujudga keldi, turkiy tildagi muloqot va adabiyotning teritoriyasi kengaydi, Hindistonga qadar yoyildi. Mazkur maqolada shu xususdagi ma’lumotlar berildi va tahlillar asosida xulosalar chiqarildi.

References

Абдусаттор бин Қосим Лоҳурий. Мажолиси Жаҳонгирий. Кириш сўз ва изоҳлар муаллифи Ориф Навшоҳий, Мўин Низомий. -Теҳрон, “Мероси мактуб”, 2006. – 302 саҳ.

Алиев Г.Ю. Персоязычная литература Индии. – М.: “Наука”, 1968.

Бекжон И. Ҳиндистонлик Абдусаттор Лоҳурийнинг “Мажолиси Жаҳонгирий” асари – бобурийлар маданиятига оид манба.// “Шарқ машъали”, 2018. 3-сон. 23-27-бетлар.

Гулбаданбегим. Ҳумоюннома. Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг ўғли-Ҳумоюн подшоҳнинг аҳволи. -Т.: “Маънавият”, 1998.

Иномхожаев Р. Тюрко-персидское двуязычие в литературной жизни Индии XVI в. -Т.: “Фан”, 1993. – Б. 210.

Муҳаммад Мустаъидхон Соқий. Бобурий подшоҳ Аврангзеб. Маъосири Оламгирий. (Оламгирнинг хайрли ишлари). форс тили- дан таржима, луғат ва изоҳлар муаллифи Илёс Низомиддинов. – Т.: «Movarounnahr», 2012.

Низомиддинов Н. XVI-XVIII асрларда Ҳиндистон туркийзабон шоирлари адабий мероси. Фил. фан. номз. дисс. –Тошкент, 1993.

Низомутдинов И. Из истории среднеазиатско-индийских отношений (IX—XVIII вв.). -Т.: “Узбекистан”, 1969.

Сейди Али Раис. Миръотул мамолик (Мамлакатлар кўзгуси). Таржимон ва изоҳлар муаллифи Ш.Зуннунова. -Т.: Ўзфанакаднашр, 1963.